لوح محفوظ

پیوندها

اثبات منزلت عقل برای نفی تفکیک(4)

جمعه, ۲۲ شهریور ۱۳۹۲، ۰۶:۴۳ ق.ظ


 اثبات منزلت عقل    برای نفی تفکیک(4)

 



شرایط و موانع معرفت

قرآن کریم در آیات فراوانی به شرایط و موانع معرفت اشاره کرده است.

الف) تقوای الهیتقوا، عمده‏ترین شرط معرفت حقایق در قرآن شمرده شده است: (إن تتّقوا الله یجعل لکم فرقاناً)[1 سوره انفال، آیه 29، یعنی اگر تقوای الهی پیشه کنید خداوند برای شما فرقان (قوّه تمییز حق از باطل) قرار می‏دهد.

ب) بزرگترین مانع معرفت : همان‏گونه که تقوای الهی عمده‏ترین شرط معرفت است،

 محبت دنیا : نیز سخت‏ترین مانع آن محسوب می‏شود، به همین دلیل در روایات آمده است: «حبُّ الدنیا رأسُ کل خطیئةٍ»[ کافی، ج 2، ص 130]. یا به تعبیر دیگر: «رأس کل خطیئة حبّ الدنیا»[  همان، ص 315.]. در هر صورت، معنای روایت این است که اساس تمامی خطاها محبت دنیا است.

محبت دنیا چیزی نیست که تنها مانع تهذیب عملی انسان باشد بلکه مانع تصویب علمی انسان شده و دانش او را نیز تباه و فاسد می‏کند.

زنگار دل و عوامل آن : آیات قرآن کریم در موارد بسیاری به موانع معرفت انسان اشاره کرده است. نظیر این آیه: (کلاّ بلْ ران علی قلوبهم ما کانوا یکسبون)[ سوره مطفّفین، آیه 14] یعنی سرّ این که آنان حقایق دین را نمی‏بینند این است که جان آنان را پرده گناه که همان زنگ دل است فرا گرفته، آنچه کسب کرده‏اند غبار و چرکی است که صفحه شفاف دل آنها را پوشانده است.

برخی از آیات، بعضی چیزهایی را که موجب زنگار بر دل انسان می‏شود ذکر می‏کند،مانند: (ألم تر إلی الذین یجادلون فی آیات الله أنّی یُصْرفون)[ سوره غافر، آیه 69] یعنی آیا آنان را که در آیات خداوند مجادله می‏کنند نمی‏نگری که به کجا باز گردانیده می‏شوند؟

منظور آن است که اینها گروهی هستند که تنها به قصد جدال به حضور پیامبر گرامی می‏آمدند، مشرّف می‏شدند تا تنها حرف خود را بزنند نه آن که سخنی از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بشنوند.

یا می‏فرماید: (إنّ الذین یجادلون فی آیات الله بغیر سلطانٍ أتاهم إنْ فی صدورهم إلاّ کِبْرٌ ما هم ببالغیه)[ سوره غافر، آیه 56] آنان که بدون برهان به مجادله در آیات خداوند می‏پردازند در سینه‏هایشان جز کبر چیز دیگری نیست، آنها هرگز با این بزرگ‏بینی به جایی نمی‏رسند.

جدل، ناشی از کبر است و کبر چرکی است که صفحه شفاف دل را تیره و تار می‏کند. آیینه اگر غبارآلود شد هرگز چیزی در آن نمی‏تابد و چیزی را نشان نمی‏دهد. حتی اگر آینه توان مشاهده خود را داشته باشد پس از غبارآلود شدن، قدرت دیدن خویش را هم ندارد.

 

[معرفت‏شناسی در قرآن / آیت الله جوادی آملی / تا  صفحه 270]

موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۲/۰۶/۲۲
ربابه حاجی محمد حسین کاشی

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی