ایجاد فرصت تجربه در تربیت دینی
ایجاد فرصت تجربه در تربیت دینی
مقدمه :
ﺗﺮﺑﻴﺖ دﻳﻨﻲ ﺑﺎ ﻣﻴﻞ و ﻛﺸﺸﻲ در ﻗﻠﺐ آﻏﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد . اﻳﻦ ﻣﻴﻞ و ﻛﺸﺶ آن ﮔﺎه ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻓﺮﺻﺖ ﺗﺄﻣﻞ و درون ﻛﺎوی ﺧﻮد را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ و ﮔﺮاﻳﺶ ﻓﻄﺮی ﺑﻪ زﻳﺒﺎﻳﻲ ﻫﺎی دﻳﻨﻲ در ضمیرﺧﻮد آﮔﺎه وی ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ، در اﻳﻦ ﺗﺄﻣﻼت زﻳﺒﺎﻳﻲ ﻫﺎی دﻳﻦ ﻟﻤﺲ می ﺷﻮد و از درون وی اﻧﮕﻴﺰه ای ﺑﻪ ﺳﻮی ﻣﻌﺎرف دﻳﻨﻲ ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲ ﺷﻮد .
اﻳﺠﺎد ﻃﻠﺐ و ﺗﺸﻨﮕﻲ در ﻣﺨﺎﻃﺐ
ﭘﻴﺶ از ﻋﺮﺿﻪ ی ﻣﻌﺎرف، ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻃﻠﺐ و ﺗﺸﻨﮕﻲ در ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺿﺮوری است .
اﮔﺮ وی ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﺎرف اﺣﺴﺎس ﻧﻴﺎز ﻧﻜﻨﺪ، ﺑﻪ ﺳﻮی آن روی ﻧﺨﻮاﻫﺪ آورد و ﺷﻬﺪ و ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﭼﺸﻴﺪن آن را ﻧﺨﻮاﻫﺪ .
ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺨﺎﻃﺒﻲ، ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺣﺴﺎس ﺳﻴﺮی ﻛﺎذب ﺑﺮ ﺳﺮ ﺳﻔﺮه ای رﻧﮕﻴﻦ ﻧﺸﺴﺘﻪ وﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻏﺬاﻫﺎ ﻣﻴﻞ ﻧﺪارد . وﻇﻴﻔﻪ ی آﻣﻮزش اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آن ﻃﻠﺐ دروﻧﻲ و ﻓﻄﺮی را آﺷﻜﺎر ﻛﻨﺪ و ﺑﺮای داﻧﺶ آﻣﻮز ﺷﻔﺎف ﺳﺎزد . ﻧﺒﺎﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ اﻧﺪﻳﺸﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ از ﻓﺮﺻﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮز ﮔﻔﺖ . اﻳﻦ ﺳﻴﺮاﺑﻲ، در واﻗﻊ، ﺳﺮاب اﺳﺖ . ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻢ اﺣﺴﺎس ﻧﻴﺎز ﻛﻨﺪ و ﺑﺎ ﻃﻠﺐ دروﻧﻲ ﺑﻪ ﺳﻮی ﻣﻌﺎرف دﻳﻨﻲ روی آورد .
آب ﻛﻢ ﺟﻮ ﺗﺸﻨﮕﻲ آور ﺑﻪ دﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺠﻮﺷﺪ آﺑﺖ از ﺑﺎﻻ و ﭘﺴﺖ
اﻟﺒﺘﻪ اﻳﺠﺎد ﻃﻠﺐ و ﺗﺸﻨﮕﻲ ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﺗﺸﻜﻴﻚ و ﻃﺮح ﺷﺒﻬﻪ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ . ﻃﻠﺐ و ﺗﺸﻨﮕﻲ اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﺆال و ﺟﺴﺖ و ﺟﻮ ﺳﻮق ﻣﻲ دﻫﺪ . اﻣﺎ ﺷﺒﻬﻪ ﺳﺒﺐ ﺳﺮد ﺷﺪن و ﺑﻲ اﻧﮕﻴﺰه ﺷﺪن ﻓﺮد ﻣﻲ ﮔﺮدد . و اﺣﺘﻤﺎل ﻣﺎﻧﺪن و ﺗﻮﻗﻒ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ .
در ﻣﻮارد ﺿﺮوری و در ﺳﺎل ﻫﺎی آﺧﺮ ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﺮح ﺑﺮﺧﻲ ﺷﺒﻬﺎت ﭘﺮداﺧﺖ و ﺑﺎ دادن آﮔﺎﻫﻲ ﻋﻤﻴﻖ، ﺟﺎﻣﻊ و ﻣﺴﺘﺪل آن ﺷﺒﻬﺎت را رﻓﻊ ﻛﺮد.
ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺳﻴﻤﺎی ﻣﻌﻘﻮل و زﻳﺒﺎی دﻳﻦ
ذات دﻳﻦ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻌﻘﻮﻟﻴﺖ و زﻳﺒﺎﻳﻲ اﺳﺖ. زﻳﺮا ﻫﻢ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪای ﺣﻜﻴﻢ و ﺟﻤﻴﻞآﻣﺪه و ﻫﻢ راه ﻫﺪاﻳﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻗﻮه ی ﻧﻈﺮی و ﻋﻘﻠﻲ اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﻛﻤﺎل زﻳﺒﺎﻳﻲ ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ او ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﺑﺎ باورﻫﺎی ﻣﻌﻨﻮی ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺪ . ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﻛﺞ ﺳﻠﻴﻘﮕﻲ ، اﻳﻦ دﻳﻦ زﻳﺒﺎ و ﻣﻌﻘﻮل اﻓﺮاط ﻫﺎ و ﺗﻔﺮﻳﻂ و روﺑﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ رو ﺷﺪه و ﮔﻮﻧﻪ ای ﻣﻌﺮﻓﻲ ﮔﺮدﻳﺪه ﻛﻪ ﺑﺮای ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺟﺎذﺑﻪ ی ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ .ﻫﻤﺎن ﻣﻌﺎرف ﻧﻈﺮی دﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ بهﮔﻮﻧﻪ ایﻛﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ، در ﻧﻬﺎﻳﺖ اﺗﻘﺎن و اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻋﻘﻠﻲ و ﻋﻤﻠﻲ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﻮﻧﺪ تا ﻋﻘﻞ را اﻗﻨﺎع ﻛﻨﻨﺪ و اﺣﻜﺎم و دﺳﺘﻮرات ﻋﻤﻠﻲ آن ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﻃﺮح ﮔﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺒﺎ و ﺟﺬاب را ﺑﺮای ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑﻪ او ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد دﻫﺪ . ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ داﻧﺶ آﻣﻮز ﺑﺎﻳﺪ اﺣﺴﺎس ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ دﻳﻨﻲ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ زﻧﺪﮔﻲ را ﺳﺨﺖ و ﻣﺸﻜﻞ ﻧﻤﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻨﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻌﺎﻟﻴﻤﻲ ﻛﺎرآﻣﺪ و کارﺳﺎز اﺳﺖ و او ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ دﻳﻨﻲ ﺑﺮای ﺧﻮد ﺳﺎﻣﺎن دﻫﺪ .
( بر گرفته از : کتاب اصول حاکم بر تربیت دینی/ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ راﻫﻨﻤﺎی درﺳﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ وﺗﺮﺑﻴﺖ 85 ،دینی-1)
